Diyabet Nedir?

Diyabet, vücutta pankreasın kana yeterli miktarda insülin hormonu üretmemesi ya da ürettiği insulin hormonunun sağlıklı bir şekilde kullanılamaması durumun da gelişen, yaşam boyu devam eden hastalıktır. Beden besinlerden aldığı şekeri yani glikozu kullanamaz ve kan şekeri yükselmeye başlar. Bu durum 3 aydan fazla devam ederse hiperglisemi gelişir ve kişi devamlı ilaç kullanmaya başlar.

Yediğimiz besinler, özellikle de karbonhidrat içerenler besinlerin birçoğu vücutta enerji için kullanılır ve glikoza dönüştürülür. Pankreas, kaslarımızın ve dokularımızın kandan glikozu alıp enerji olarak kullanmalarını sağlayan ve midenin arka yüzey duvarında bulunur “insülin” hormonunu üretimini sağlar. Besinlerle kana geçen glukoz, insülin hormonu ile hücrelere ulaşır. Hücreler gelen glukozu enerji ve yakıt olarak kullanır. Eğer glukoz miktarı günlük ihtiyacından fazla ise karaciğer şekeri yağ dokusunda özelliklede karın bölgesinde depolamaya başlar.

Sağlıklı bir birey açlık kan şekeri düzeyi 120 mg/dl, tokluk kan şekeri düzeyi yemekten iki saat sonra 140 mg/dl olur. Açlıkta ya da toklukta ölçülen kan şekeri düzeyi bu değerlerin üstünde çıkıyorsa diyabet olarak kabul edilir.

Açlık Kan Şekeri ölçümü ya da Oral Glikoz Tolerans Testi (OGTT) yapılarak kişiye teşhis konulur.

AKŞ ölçümü 100-125 mg/dl olaması gizli şeker (pre-diyabet) midir?

Sağlıksız beslenme ve yaşa bağlı gelişen geçici şeker yükselişi zamanında ve doktor kontrolünde tedavi edilmesi ise öncelikle pre-diyabet gelişir. İnsülin direnci testi, hastada insülin direnci belirlemek amacıyla aç karnına yapılan bir kan testtir. Bu test, matematiksel bir formüldür. Kişi 8-10 saatlık açlık kalır ve sonrasında kan alınır. Alnan kanda şeker ve insülin düzeyi birbiri ile çarpılır, HOMA-IR denilen insülin direnci düzeyi tesbit edilir.

Kanda belirlenen insülin 2,5 ve üzerindeyse, kişide insülin direnci gelişmiş demektir. Düzenli diyet ve günlük tempolu yürüyüş ya da spor uygulanmaz ise, kişi bir süre sonra şeker hastalığına yakalanma riski çok yüksektir.

Diyabet hastaları, insülin direnci testi (HOMA-IR) yaptırarak, insülin direnci olup olmadığı tespit ettirmeleri gerekmektedir. İnsülin direnci saptanan kişiler, yaşam tarzı ve tedavi önlemlerini biran önce almalıdırlar.

OGTT’den 2 saat sonra glikozdan sıvı alınır ve test edilir. İkinci saattin sonunda kan şekeri ölçümü 140-199 mg/dl ise gizli şeker, 200 mg/dl veya daha yüksek ise diyabet tanısı konulur.

Diyabet Genetik Değildir?

Aslında birçok hastalığın genleri ile dünyaya geliyoruz. Kanser dâhil bu hücreler uyuyan hücreler olarak bizimle yaşamaktalar. Diyabet hastalığı için de böyledir. İnsanlar zamanla beslenme bozuklu ya da hatalı beslenme sürecine girerler. Kimisi bulduğu kadarı ile beslenirken kimisi ise bedensel ihtiyacına göre değil nefsine göre beslenmeyi seçer. İnsan bedeni çalışması ve yağlanması gereken bir makine gibidir. Sağlıklı besinlerle hareket ederek ve sindirerek yaşamak zorundadır. Çok ya da az beslenmek değil dengeli ve sağlıklı beslenmek çok önemlidir.

Tip 1 diyabet genetiktir. Tip bir diyabet hastaları doğuştan bu hastalıkla doğarlar ve ömür boyu diyet yapmak zorundadırlar. Belki zamanla gelişen gen tıbbı bu hastalığa kesin çözüm bulacaktır.

Tip 2 diyabet, beslenme hataları, yaşa bağlı, hareketsizlik ve fazla kilo alımı ile gelişen hastalıktır. Tip 2 diyabeti yenmek ve dengede tutmak daha kolaydır. Hayatımıza denge, hareket ve kaliteli beslenmeyi eklediğimizde kendimizi daha sağlıklı ve daha zinde hissederiz. Tip 2 diyabet ve diğer genetik hastalıklar için yaptığımız en büyük hata şudur! Annemde var, babamda var, dedemde var demek bunun kaderimiz olduğunu kabul edip, tek ilaçla başlanan yolculuğumuzu zamanla 2-3 ilaca çıkarıp, en son aşamada insülin iğnesine kadar götürmek.

Doktora gittiğimiz ilk anda verilen ilk ilaçla, kaliteli ve hareketli bir yaşama başlayarak, en başından kazanan biz olabiliriz! İlaç bu işin sadece anahtarı o kapıyı biz açmalıyız ki, dağılan, bozulan ve tersine dönen her şeyi toparlayıp düzenleyebilelim…