SEVGİYLE BESLEN

Menopoz Nedir?

Kadının doğum yapmasını yani gebe kalmasını sağlayan, doğuştan gelen belirli sayıdaki yumurtanın  yavaş yavaş yıllar içinde tükenmesi ile adetten kesilmesi olarak tarif edilen, menopoz 48 ile 52 yaşlar arasında başlar. Menopoz bazen bedensel ya da hormonsal sebeplerden dolayı 35 yaşından önce  olabilmektedir. Bu duruma erken menopoz dönemi adını veriyoruz. Menopozun  normal şartlarda 55 yaşından sonra da olmaması gerekir, bu durum yaşanmıyorsa rahim kanserini arttırıcı bir etkisi göstermekte ve tıbben bu şekilde değerlendirilmektedir. Dolayısı ile menopoza zamanından önce girmek kadar, çok geç girmek de sağlık açısından sakıncalar yaratmaktadır.
Menopoz dönemi bir hastalık değildir. Aksine bedensel bir süreçtir, Ergenlik, doğurganlık gibi kadın vücudunun doğal bir işlevidir. Bu dönemde kadınlar gebe kalma korkusu olmadan ve  doğum kontrolü mecburiyeti yaşamadan cinsel hayatın keyfini tam olarak yaşayabilirler.

Kadınlarda Yumurtlama Süreci 

Yeni doğan bir kız bebek yumurtalıklarında yüz binlerce  yumurtayla doğarlar. Bu yumurtalar bebeklik ve çocukluk döneminde, ergenlik çağına kadar uyku sürecindedirler. Ergenlikle birlikte beyinden başlayan hormonal kamçılanma ile yumurtalıklar büyümeye ve gelişmeye başlarlar. Her ay düzenli olarak bunların bir tanesi büyür 2-2,5 cm. çapına kadar geldikten sonra patlar ve içerisindeki toplu iğne başının yarısı kadar büyüklükte olan gerçek döllenecek yumurtayı karın boşluğuna atar. Bu yumurta yumurtalık kanalları tarafından yakalanıp spermle birleşince bebek oluşur.
Bu yumurta sayısı azalarak 40’lı yaşlardan sonra belli bir sayının altına iner böylece menopoz dönemine kadar tamamı tükenmektedir. Menopozdan sonra yumurtlama artık gerçekleşmez.

Yumurtlama Dönemi Ne Zaman Azalır? 

Yumurta sayısının 40’lı yaşlardan sonra azalması ile vücuttaki yumurtaların salgıladığı östrojen  yani kadınlık hormonu miktarı da  azalmaya başlar. Menopozdan sonra da yumurtlama olmadığı ve kalmadığı için östrojen hormonu da sıfıra yakın bir seviyeye iner. Östrojen menopozdan sonra  tam olarak sıfırlanmamaktadır. Çünkü vücudun yumurtalıklar dışında bulunan yağ dokusu ve böbrek üstü bezleri de çok az miktarda olsa da östrojen salınımı yaparlar. 

Premenopoz Nedir?

Kadınlar menopoza girmeden özellikle 40’lı yaşlarda premenopoz adını verdiğimiz bir dönemden  geçmektedir. Bu dönemde yumurtaların sayısı yavaş yavaş azalmaya başladığı için, genel bir östrojen eksikliği, buna bağlı yumurtlama bozukluğu, adet düzensizlikleri, hafif ateş basması ve gebe kalmakta güçlükler izlenmektedir. Bu dönem bedensel ve genetik olarak birkaç aydan, 5-6 yıla uzayabilmektedir.

Menopoz Belirtileri Nelerdir?

Adetten yavaş yavaş kesilme, ateş basması, gece terlemesi

Menopoz, yumurtalıkların çalışması, durması ve kadınlık hormonu östrojenin salgılanmasının yavaşlaması

Adet kesildiği için östrojenin eksilmesiyle birlikte kemiklerde erime

Ateş basmasına bağlı ter, gece uykusuzluk, psikolojik sorunlar, cinsel sıkıntılar 

İdrara  sık sık çıkma, idrar zorluğu ve idrar kaçırma 

Kalp ve damar hastalıkları, menopoza girdikten sonra daha sık görülmektedir.

Menopozda birlikte uykusuzluk, sinirsel gerginlik, depresyon hali, ciltte kuruma ve yaşlanma belirtileri


Erken Menopoza Girmemek İçin Ne Yapılmalı?

– Sıfır beden veya obez olmayın.

– Stresi azaltın

– Sigara kesinlikle içmeyin ve pasif içicilikten de uzak durun.

– Zararlı olduğu bilineni kimyasal maddelerden kaçının.

– Spora hayatınızda mutlaka yer verin. Haftada 3 günü  egzersiz yapın. 

– Oksijeni emme kapasitesi yüksek antioksidan  içeren besinleri tüketin. 

– Balık, ceviz, çiğ fındık, çiğ kabak çekirdeği, brokoli, lahana, karnabahar, domates, biber, havuç, mürdüm eriği, nar, üzüm, çilek, karpuz, yeşil çay ve taze greyfurt suyu  haftada 3 gün tüketin.

– Antioksidan takviyesi alın.

– Kalsiyumdan zengin besinlerden günlük, 200 gram süt, yoğurt veya dondurma yiyin.

– Güneşlenerek D vitamini alın.

Menopozda Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Menopoz sonrasını daha rahat ve sağlıklı geçirmek için en doğru beslenme şeklini kendi yaşam tarzınıza uygulayın.
Çok kısmayın ya da faydalı diye abartmayın! Fazla kilolarınız varsa, sağlıklı bir beslenme programı ile ideal kilonuza gelin. Bu dönemde aşırı zayıflık, kilolu olmak kadar tehlikelidir. Aşırı zayıflık sizin bağışıklık sisteminizin işlevini azaltır ve osteoporoza yatkınlığınızı arttırır.


Menopoz Diyeti
Sabah, öğle, akşam bu iki çeşit menüden istediğinizi uygulayabilirsiniz.

Sabah
1) Şekersiz 100 gram müsli, kurutulmuş ya da taze meyve, az yağlı yoğurt
2) Tam buğday ekmeği ile hazırlanmış yağsız tost, bitki çayı, domates, salatalık, biber 

Öğle 
1) Az yağlı 8-10 kaşık sebze yemeği, salata, (sirke ve keten tohumu ilaveli)1 ya da 2 dilim tam buğday ekmeği
2) Tam buğday unundan 100 gram makarna, ton balıklı salata, taze sıkılmış meyve suyu

Akşam 
1) 1 porsiyon ızgara balık, zeytinyağlı sebze yemeği, salata, 1 dilim tam buğday ekmeği
2) 1 porsiyon kurubaklagil yemeği, bulgur pilavı,1 su bardağı  ayran