Akne, cildin bir şekilde yani kıl köklerinin ya da yağ bezlerinin oksijensiz kalması ve tıkanmasını sonucu sivilcelere neden olan yangılı ve ağrılı bir cilt hastalığıdır.
Eğer cilt fazla miktarda sebum üretiyorsa, ölü deriler gözeneklerin içine sıkışır bunun sonucunda beyaz ya da siyah noktalar oluşmaya başlar. Ciltte yaşayan ve belirli görevleri olan bakteriler de gözenek içinde haps olunca iltihaplı sivilcelerin çıkmasına sebep olurlar. Yüz, yanaklar, alın bölgesi, göğüs, sırt ve omuzlarda bazen belden aşağı bölgelerde bile görülürler. Akne hemen hemen her yaştan insanda oluşabilmekte ama çoğunlukla ergenlikte olan gençler arasında daha fazla görünmektedir.
Sivilce ve cilt rahatsızlıklarına, ergenlik döneminde olan gençlerin yüzde 85’inde rastlanmaktadır. Ergenlikte akne problemi yaşanmayanların % 30 ya da % 40’ı daha ileri yaşlarda da akne problemleri yaşamaktalar. Tipik olarak sivilce görünümünde olan, kırmızı renkte ve ucu sarı ya da beyaz iltihaplı, küçük kabarcıklar şeklinde beliren Akne problemleri. Erken önlem alınmazsa ve beslenme dengelenmez ise siyah noktalar, beyaz küçük kabartılar ve bazen daha iri kist benzeri yapılar şekline dönüşürler. Bu dönem ağrı ve dokunulduğu anda yüksek oranda sıkıntı verirler.
Aknenin azması ya da daha yoğun ve derine inmesine hormonal bozukluklar, kullanılan ilaçlar ve ağırlıklı olarak tüketilen karbonhidrat sebep olmaktadır.
Nedenleri
Cilt gözenekleri belirli nedenlerle tıkandığında, gözenek içinde ki bakteriler için uygun üreme ortamı oluşur. Bu bakteriyel artış zamanla iltihaba neden olur. Akne oluşumunun çeşitli nedenleri olabilir:
Bazı ilaçlar
Bir tür hormonun aşırı aktivitesi (androjenler)
Cilt yağ dengesinin bozulması sonucu aşırı yağ üretmesi
Yağ ve ölü deri hücrelerini tıkadığı gözenekler
Sivilcelerle oynama, sıkma, cildin tahriş olması
Kirli ve temiz bakılmayan cilt
Sigara ve dumanına bağlı akne oluşumu
Nem ya da güneşe fazla maruz kalan cilt
Hormon Seviyesindeki Değişiklikler
Ergenlik döneminde yaşanan fazla ya da az yağlanma
Adet döngüsü bozuklukları
Hamilelik süresi değişen hormonlar
Doğum kontrol haplarının kullanımı
Stres ya da aşırı yorucu bir hayat
Özellikle ergenlikte değişen hormon sistem gençlerde birçok farklı durumu ortaya çıkarabilmektedir. Bu hormonal etkiler deride üretilen yağ miktarını tetiklemekte ve yağ büyük çoğunlukla yanak ve yüz bölgesinde toplanmaktadır. Yağ bezlerinde faaliyetin artması hücre ve gözenekleri oksijensiz bırakmaktadır. Bu tablo ciltte siyah ve beyaz noktalara, üzeri irinli ağrılı şişliklere, kırmızı ve belirgin lekelerin oluşumuna yol açıyor. Sivilce ve döküntüler yüz, sırt, omuz ve göğüs hatta bedenin alt kısmında dahi görülür.
Kozmetik malzemeler ve bunların yoğun kullanımı ergenlikle beraber ya da sonrasında aknelerin en önemli nedenlerinden biri.
Aşırı stres, uyku düzeni bozukluğu ve dengesiz beslenme akne oluşumuna neden olabiliyor. Bu da akne tedavisinin süresini uzatmakta ve bazen cevap alınmayan, iz ve leke bırakan bir tabloyu ortaya çıkartıyor.
Bazı ilaç yan etkileri ya da bedende yaptıkları hormon bozukluğu akneye neden olabiliyor. Akneye neden olan ilaçların başında kortizon tedavileri, steroidler ile uzun süreli B vitamini kullanımı da akneye yol açabiliyor
Cilt yapısı ve cildin yağ oranı dengesi akne oluşumunda önemli bir faktördür. Yapılan çalışmalar, yağlı ciltli kişilerin daha yatkın olduğunu ortaya koyuyor.
Bilimsel çalışmalar, sigara tüketimi, aknenin şiddetinde artışa neden olduğunu ortaya koyarken cilt dengesini de bozduğunu belirtmekteler.
Tedavi Yöntemleri
Akne tedavi duruma göre tedavi süresi değişim gösteren bir durumdur; Tedavi şekli ve süresi, kişinin genel sağlık durumuna, sivilcenin şiddetine, yaygınlığına, kişinin yaşına göre belirlenmektedir.
Tıbbı Yöntemler
Benzoil Peroksit
Bölgesel olarak dilde dışarıdan uygulanır cildi temizler ve tıkanan gözenekleri açar fazla bakterileri öldürür.
Antibiyotikler
Bu ilaçlar gözeneklerin iltihaplanmasına neden olan bakterilerin azaltılması ve öldürülmesi için kullanılır. Bölgesel olarak krem şeklinde uygulanabilir veya hap şeklinde kullanılabilir.
Retinoidler
Bu ilaç gurubu yeni oluşumu durdurur ve cildin temizlenmesini sağlar.
Drenaj
Bu uygulama cerrahi olarak büyük kistik akne tedavisinde kullanılır.
Fototerapi
Bu uygulama cilt üzerindeki akne-nedenli bakterilerin sayısını azaltmak ve temizlemek için kullanılır.
Lazer
Şiddetli, kızarık ve dokuyu azaltmak için lazer uygulamaları kullanılır.
Beyaz Kil ve Çilek Maskesi
Malzemeler:
6-7 orta boy çilek
1,5 yemek kaşığı beyaz kil
Nasıl Yapılır?
Çilekleri iyice yıkayın seçtiğiniz çileklerin olgun olmasına dikkat edin. Bir kâseye koyun ve tahta bir çatalla güzelce ezin. Tamamen ezilen çileklerin üzerine beyaz kili ekleyin ve iyice karıştırın. Maskeniz hazır.
Nasıl Kullanılır?
Maskeyi uygulamadan önce yüzünüzü ya da uygulama yapacağınız bölgeyi güzelce temizleyip kurulayın. Karışımı parmaklarınızın yardımı ile yüzünüze nazikçe uygulayın. Tüm karışımı yüzünüze yayın ve en az 15 dakika bu şekilde bekletin. 15 dakika sonra karışım kuruyacak daha sonra bol soğuk suyla yüzünüzü iyice temizleyin. Bu maskeyi akne durumuna göre haftada 1-2 mutlaka uygulayın
Zerdeçal Ve Bal Maskesi
Malzemeler:
1,5 tatlı kaşığı zerdeçal
1 yemek kaşığı limon suyu
1,5 yemek kaşığı bal
Nasıl Yapılır?
Tüm malzemeleri derin bir kâseye koyun ve iyice karışıp macun kıvamı alana kadar karıştırın. İ Maskeniz hazır!
Nasıl Kullanılır?
Cildinizi kükürtlü sabunla güzelce temizleyin ve kâğıt havluyla kurulayın. Ardından hazırladığınız karışımı sivilcelerin ve sivilce lekelerinin bulunduğu bölgelere nazikçe sürün. Bu şekilde 15-20 dakika cilt iyice eminceye kadar bekleyin. Maske kuruyup çatlamaya başlayınca bol soğuk suyla iyice temizleyin. Bu maskeyi haftada 1-2 mutlaka uygulayın.
Karbonat Ve Limon Maskesi
Malzemeler:
1 Yemek kaşığı karbonat
1 Yemek kaşığı limon suyu
Nasıl Yapılır?
Bir kâseye karbonatı ve limon duyunu koyun ve tahta bir kaşıkla iyice karıştırın. Tamamen karışıp macun kıvamını alıncaya karıştırın. Maskeniz hazır.
Nasıl Kullanılır?
Maskeyi uygulamadan önce yüzünüzü kükürtlü sabunla iyice temizleyin ve kurulayın. Karışımı parmaklarınızın yardımı ile yüzünüze nazikçe uygulayın. Tüm karışımı yüzünüze yayın ve en az 15 dakika bu şekilde bekletin. 15 dakika sonra bol soğuk suyla yüzünüzü iyice temizleyin. Bu maske hafta 2-3 defa uygulanabilir.
SEVGİYLE BESLEN 